دولت برنامه‌ای برای رشد ۸ درصدی ندارد/  عددهای اعلامی بیشتر حدس و گمان است

گروه اقتصادی: دکتر آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفت و گو با بولتن نیوز با اشاره به گزارش اخیر مرکز آمار درباره رشد اقتصادی سال ۱۴۰۳ اظهارداشت:  در بررسی این آنار فارغ از واقعی یا غیرواقعی بودن عددها، باید مشخص شود که این رشد ناشی از چه بوده است. درباره نرخ رشداقتصادی همراه با نفت، موضوع این است که ما فروش داشته‌ایم، ولی بازگشت منابع با تأخیر یا با مشکل مواجه شده. بله، ما چند میلیون لیتر را فروخته‌ایم، اما بازگشت منابع یا با تأخیر صورت گرفته یا به‌صورت غیرنقدی، مثلاً به‌صورت کالا یا پول بی‌ارزش.

به گزارش بولتن نیوز،وی افزود: از طرفی، همین بازگشت هم با هزینه‌هایی همراه است. حتی ممکن است برای دور زدن تحریم‌ها، تخفیف‌های بیشتری هم داده باشیم. این موضوع در بخش‌هایی مثل صادرات، خدمات و سایر زمینه‌هایی که دولت مسئول آن‌هاست، اثرگذار است. به بیان دیگر، بودجه ما همچنان نفت‌پایه است، حتی اگر ظاهر آن را با تکنولوژی یا روش‌های دیگر تغییر داده باشیم.
او با بیان اینکه نکته مهم در تحلیل این آمار توجه به ساختار درآمدها و هزینه‌هاست،  عنوان کرد:  تا زمانی که تحریم هستیم و تا زمانی که انتظار داریم بدون تغییرات محسوس در سیاست‌ها، وضعیت اقتصادی بهبود یابد، نمی‌توانیم انتظار نتایج قطعی داشته باشیم.درست است که برخی می‌گویند این محدودیت‌ها شاید به ما کمک کرده تا به خودمان تکیه کنیم، و این خودش یک فرصت است، اما واقعیت این است که همچنان در شرایط محدودیت قرار داریم؛ چه در حوزه سیاست خارجی، چه در حوزه سیاست‌های پولی، و چه در فضای سرمایه‌گذاری. قطعاً چالش‌ها وجود دارند.
این اقتصاددان  با تاکید براینکه در شرایط فعلی نباید تصور اشتباهی شکل بگیرد و طوری وانمود کنیم که شرایط عادی است یا برنامه‌ریزی‌ها قطعی و دقیق پیش می‌رود، گفت: اینگونه اعلام قطعیت‌ها در اقتصاد واقع‌بینانه نیست. دولت نباید ادعا کند که می‌تواند در سال جاری برنامه‌ها را به طور کامل اجرا کند، چون اساساً مشخص نیست کدام برنامه مدنظر است.
فرض کنید عددی را اعلام می‌کنیم، اما وقتی از مسئولان بلندپایه سؤال می‌شود که بر چه اساسی این عدد تعیین شده، پاسخی شفاف وجود ندارد. حتی برخی مقامات عالی‌رتبه که من دیده‌ام، خودشان هم تأیید می‌کنند که این اعداد بیشتر بر اساس حدس و گمان ارائه شده‌اند تا بررسی‌های دقیق.شمن اینکه دولت اساسا برنامه ای هم برای تحقق این عدد ندارد.

او گفت: در نتیجه، توافقی اگر هم باشد، نباید آن را پایان ماجرا بدانیم. توافقی که انجام می‌شود، تنها یک گام است، نه یک راه‌حل کامل. باید بدانیم که این توافق‌ها موقتی و نیم‌بند هستند و تنها در حد یک قدم به جلو تلقی می‌شوند، نه یک تغییر اساسی. اگر به آن به چشم پایان بی‌ثباتی نگاه کنیم، دچار اشتباه محاسباتی خواهیم شد.
بغزیان در پاسخ به این سوال که آیا در صورت توافق هدف رشد ۸ درصدی در سال اول برنامه هفتم محقق خواهد شد؟ عنوان کرد: محقق شدن این عدد عملاً غیرممکن است. رشد ۸ درصدی یعنی اینکه بخش‌هایی مثل خدمات، کشاورزی و صنعت، هرکدام حدود ۶-۷درصد رشد داشته باشند، و بخش نفت هم مثلاً ۱۰ درصد رشد کند تا میانگین نهایی به ۸ درصد برسد. این‌گونه محاسبه بیشتر یک نمایش عددی است تا واقعیت میدانی.

این اقتصاددان تصریح کرد:  چنین رشدی، نه سابقه دارد و نه امکان تحقق آن در شرایط فعلی وجود دارد. حتی اگر برنامه‌ای نوشته شده باشد، اجرای آن به این راحتی نیست. چون نه زیرساخت رشد فراهم است، نه منابع لازم دیده شده. 
او گفت: من نمی‌خواهم ناامیدانه صحبت کنم، ولی واقعیت این است که قبلاً هم وعده‌هایی داده‌شد که در عمل محقق نشدند. این بار هم بعید است اتفاق متفاوتی بیفتد، مگر اینکه تغییرات ساختاری جدی صورت بگیرد.